Czy złość jest zła?
Złość jest emocją postrzeganą w większości negatywnie, najczęściej kojarzy się z gwałtownością, siłą, agresją, krzywdą, kłótnią, krzykiem, płaczem. Złość kojarzymy często z byciem złym człowiekiem i traktujemy jako coś wstydliwego, niepotrzebnego, niechcianego.

Emocjonalny drogowskaz
Każda emocja jest nam potrzebna w życiu, dzięki nim możemy poznawać siebie i się rozwijać, emocje informują nas o potrzebach lub są reakcją na daną sytuację. Te „pozytywne" zachęcają do podtrzymywania tego, co je wywołuje, te „negatywne” do unikania lub poradzenia sobie z tym co je wywołuje.

Co jeśli jednak nie będziemy mogli wyrażać uczuć a nawet ich przeżywać?
Wyobraźmy sobie wychowanie w rodzinie z przekonaniami, że emocje nie są ważne, gdzie ich wyrażanie nie jest mile widziane, gdzie trzeba być „miłym i grzecznym”, gdzie nie można okazywać słabości, nie można „być beksą” lub biegać po domu, gdy się cieszymy. Takie sytuacje mogą sprzyjać problemom w rozpoznawaniu i akceptacji uczuć swoich i innych ludzi w dzieciństwie i w dorosłości.

Czy nam się to podoba czy nie, złość w naszym życiu pojawia się i będzie pojawiać (tak samo jak inne emocje), a to dlatego, że jest dla nas ważną informacją.

Co mówi nam złość?
Złość daje znać, że nasz wewnętrzny świat jest w niebezpieczeństwie. Pojawia się również wtedy, gdy mamy poczucie, że ktoś lub coś narusza nasze granice (psychologiczne lub fizyczne), a także gdy uważamy, że jakaś nasza potrzeba powinna być zaspokojona a nie jest przez nas samych czy przez innych. Złość jest więc dla nas sygnałem alarmowym, informuje o czymś ważnym i mobilizuje do działania.

Możemy ją sobie wyobrazić jako wewnętrzną energię, która ma nam pomóc poradzić sobie z daną sytuacją lub jej uniknąć w przyszłości. Nie zawsze jednak da się to zrobić, nie mamy bowiem możliwości sprawowania takiej kontroli nad światem zewnętrznym, aby inni robili zawsze to, na czym nam zależy, w taki sposób, w jaki chcemy, a nasze wartości i przyzwyczajenia były zawsze respektowane. Czasem też nie mamy zasobów by pokonać jakieś trudności tu i teraz, albo jeszcze nie nabyliśmy odpowiednich kompetencji. To samo dzieje się w przypadku naszego świata wewnętrznego, jeśli nie spełniamy swoich własnych oczekiwań, nie jesteśmy w swoich oczach wystarczająco dobrzy, mamy ogólne negatywne przekonania na temat swój i świata lub jakieś inne ważne potrzeby nie są zaspokojone to będziemy czuli złość na samych siebie, narastającą frustrację i niemoc.

Wewnętrzna energia
Wyobraźmy sobie teraz, że ta energia, którą generuje złość nie jest wyrażona ani w słowach, ani w czynach. Wyobraźmy sobie, że nie jest akceptowana przez nasze otoczenie i/lub nas samych. Co się z nią wtedy dzieje? Otóż na pewno nie znika. Jeżeli nie jesteśmy sobie w stanie poradzić świadomie z jakąś emocją to organizm szuka mniej świadomego sposobu na poradzenie sobie z nią. Kiedy nie mamy świadomego kontaktu z emocjami  przez dłuższy czas ma tendencję do tego, żeby objawiać się w różny sposób i tutaj mamy całe spektrum objawów od somatycznych (bóle głowy, mięśni, sztywność karku, problemy żołądkowo jelitowe, nadciśnienie tętnicze) przez psychiczne (lęk, obniżony nastrój, niskie poczucie własnej wartości, wahania nastrojów, nadwrażliwość emocjonalna) po behawioralne (bezsenność, koszmary senne, wycofanie z relacji społecznych, nadmierna irytacja, krzyk, agresja i autoagresja).

Złość sama w sobie nie jest zła. Złe są tylko niektóre sposoby jej wyrażania. Dlatego podstawą naszego zdrowia psychicznego jest zdolność do rozpoznawania własnych emocji, rozumienia ich i wyrażania, umiejętność zdrowej samoregulacji czyli samouspokojenia, akceptacja tego, czego nie jesteśmy w stanie zmienić i nauka nowych zachowań, które są zdrowsze.

Jeśli czujesz, że ty lub twoje dziecko nie radzicie sobie z emocjami, z ich wyrażaniem, akceptowaniem, rozumieniem - rozważ wizytę u psychologa czy psychoterapeuty.

#Złość, #Emocje, #Frustracja, #Niemoc, #Samoregulacja, #ZdrowiePsychiczne, #Akceptacja, #Objawy, #Psycholog, #Psychoterapeuta

Opracowała: mgr Klaudia Radecka
•  A. Jucewicz Czując. Rozmowy o emocjach.
•  Moscovitch, D. A., McCabe, R. E., Antony, M. M., Rocca, L., & Swinson, R. P. (2008). Anger experience and expression across the anxiety disorders. Depression and anxiety, 25(2), s. 107-113.
•  Ekman P., Davidson R.J. (2002). Natura emocji. Podstawowe zagadnienia. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne