Kiedy mówimy o przemocy mamy na myśli nie tylko przemoc
fizyczną, jednak jest ona jedną z najbardziej widocznych rodzajów przemocy. Wyróżniamy następujące rodzaje przemocy: •przemoc
fizyczna - naruszenie nietykalności fizycznej; •przemoc
psychiczna - naruszenie godności osobistej; •przemoc
seksualna - naruszenie intymności; •przemoc
ekonomiczna - naruszenie własności; •zaniedbanie
- naruszenie obowiązku do opieki ze strony bliskich.
Przemoc fizyczna
to celowe zachowanie, które powoduje uszkodzenie
ciała u ofiary lub działanie mogące nieść takie ryzyko, np.
szarpanie, szturchanie, klepanie, popychanie, klapsy, ciagnięcie za włosy,
kopanie, bicie ręką lub przedmiotami, krępowanie ruchów, duszenie, przypalanie,
nacinanie skóry, użycie broni, brak udzielenia niezbędnej pomocy, zostawianie w
niebezpiecznym miejscu. Skutkuje to bezpośrednim uszkodzeniem ciała lub chorobami w
wyniku powikłań i stresu, odczuwaniem lęku, popadaniem w zaburzenie psychiczne
i psychosomatyczne, bezsennością, poczuciem zagrożenia, itd.
Przemoc psychiczna
przejawia się najczęściej obrażaniem, wyzywaniem, używaniem
wulgarnych słów w stosunku do kogoś, zawstydzaniem, upokarzaniem, ale także
krytykowaniem, straszeniem i ocenianiem. Pojawiają się tutaj także
takie zachowanie jak szantaż, groźby, krzyk, oczernianie, obwinianie,
lekceważenie, wyśmiewanie poglądów i opinii, a także przekonań czy wyznania i
pochodzenia. Sprawca przemocy psychicznej dopuszczać się może także
ograniczania snu, pożywienia i schronienia, wmawiania choroby psychicznej,
ujawniania tajemnic osobistych, czytania korespondencji, narzucania swojego
zdania i poglądów, izolowania od świata zewnętrznego i przyjaciół, ograniczania
kontaktów towarzyskich, itp.
Skutkuje to przede wszystkim odebraniem poczucia własnej
wartości i poczucia sprawczości u ofiary, uniemożliwia jej podjęcie działań
innych niż oczekiwane przez sprawcę, osłabia psychiczne i fizyczne zdolności do
stawiania oporu, izoluje od źródła zewnętrznego wsparcia i pomocy, całkowicie
uzależnia, prowadzi do odczuwania strachu i lęku, poczucia bezradności, braku
nadziei, a także do rozwoju zaburzeń psychicznych i psychosomatycznych, itp.
Przemoc seksualna
oznacza zmuszanie do zachowań
seksualnych bez woli ofiary (do rozpoczęcia i kontynuowania bez zgody).
O przemocy tej mówimy, gdy dana osoba nie jest w pełni świadoma, nie wyraziła
zgody lub obawia się odmówić. Przymusu sprawca dokonuje poprzez szantaż
emocjonalny lub bezpośrednie użycie siły. Przykładami przemocy seksualnej są:
gwałt, obmacywanie, nieliczenie się z życzeniami partnera podczas stosunku,
zmuszanie do nieakceptowanych zachowań, pieszczot i praktyk seksualnych,
sadystyczne zachowania seksualne bez zgody, zmuszanie do seksu z innymi
osobami, komentowanie szczegółów anatomicznych, ocenianie sprawności
seksualnej, wyglądu, itp. Skutkami takiego zachowania mogą być obrażenia ciała i
cierpienie psychiczne, obniżona samoocena i poczucie własnej wartości,
zaburzenia seksualne, oziębłość, unikanie seksu, lęk, niechęć do przedstawicieli
płci sprawcy, nieplanowana ciąża, choroby weneryczne i inne.
Przemoc ekonomiczna
pozbawia ofiarę własności, środków do
życia lub warunków do życia poprzez niszczenie rzeczy, kradzież,
używanie rzeczy bez pozwolenia, zabieranie pieniędzy, włamanie do zamkniętego
osobistego pomieszczenia, przeglądanie dokumentów, korespondencji, zaciąganie
długów i kredytów bez zgody współmałżonka, dysponowanie czyjaś własnością bez
zgody, sprzedawanie wspólnych lub osobistych rzeczy ofiary bez pozwolenia, uniemożliwienie
podjęcia pracy, zmuszenie do spłacania długów, itp. Skutkiem stosowania przemocy ekonomicznej jest całkowita
zależność finansowa, brak zaspokojenia podstawowych potrzeb, niszczenie
poczucia godności i wartości, dopuszczenie do biedy lub ubóstwa i wiele innych.
Zaniedbanie
jest pewnym rodzajem przemocy
ekonomicznej, a jej przykładami są: pozbawianie lub nie dawanie
środków na jedzenie, ubrania, brak zaspokojenia podstawowych potrzeb
materialnych rodziny, nie zapewnienie schronienia, brak pomocy w chorobie, nie
udzielenie pomocy, uniemożliwianie dostępu do miejsc takich jak kuchnia,
łazienka.
Jeżeli myślisz że doświadczasz przemocy, skontaktuj się z
psychologiem, psychoterapeutą, interwentem kryzysowym lub odpowiednimi
instytucjami zajmującymi się problemem przemocy.