Czy mam zaburzenia lękowe?

    Lęk występuje jako objaw wielu różnych chorób, nie tylko psychicznych, ale i somatycznych, jak problemy kardiologiczne czy zaburzenia hormonalne. Występuje w różnych zaburzeniach psychicznych: w przebiegu zaburzeń osobowości, depresyjnych czy uzależnienia od substancji, Zaburzenia te mogą ze sobą współwystępować jak i jedna osoba może cierpieć na kilka różnych zaburzeń lękowych.

Aby rozpoznać zaburzenie lękowe należy poddać się diagnozie różnicowej, którą przeprowadzi specjalista psychiatra najczęściej z pomocą psychologa.

Jakie kryteria muszą być spełnione, aby zdiagnozować zaburzenie lękowe?

     Wg klasyfikacji DSM-V:
•    lęk jest przesadny w stosunku do faktycznego zagrożenia

     •    pojawia się konsekwentnie w pewnych sytuacjach przez kilka tygodni lub miesięcy (okres występowania lęku jest różny dla różnych kategorii)

     •    osoba, która doświadcza lęku jest bardzo nim pochłonięta i wytrącona z równowagi

     •    lęk przeszkadza w wykonywaniu codziennych czynności

Kiedyś zaburzenia lękowe nazywano nerwicą, potocznie nadal mówi się o nich w ten sposób, jednak w klasyfikacjach diagnostycznych odchodzi się już od tego określenia głównie dlatego, że jest stygmatyzujące, ale przede wszystkim dlatego, że jak dowiedzieliśmy się na przestrzeni lat, jest to bardzo niejednorodna grupa, dlatego nie można wszystkiego wrzucać do jednego worka jakim jest nerwica. Element, który łączy wszystkie zaburzenia to oczywiście odczuwanie silnego lęku lub strachu - może on wywoływać różne dolegliwości fizyczne.

Jak dzielimy zaburzenia lękowe?
Do niedawna główny rozdział nosił nazwę: Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną (somatoform), zawierał on w sobie podział na
•    zaburzenia lękowe w postaci fobii,
•    inne zaburzenia lękowe
•    zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne
•    reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne
•    zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne)
•    zaburzenia występujące pod postacią somatyczną
•    inne zaburzenia nerwicowe

Jednak według aktualnej klasyfikacji chorób ICD-11 rozdział ten nosi nazwę: Zaburzenia lękowe lub związane z lękiem. Dodano do niego nowe elementy, niektóre zaś ze starszej klasyfikacji aktualnie tworzą osobne podrozdziały.

•    Zaburzenia lękowe uogólnione
•    Zaburzenia paniczne
•    Agorafobia
•    Fobia swoista
•    Zaburzenia związane z lękiem społecznym
•    Zaburzenia związane z lękiem separacyjnym
•    Mutyzm wybiórczy

Dwie ostatnie podgrupy dodano, gdyż pojawiła się możliwość rozpoznawania ich także u dorosłych a nie jak dotąd tylko u dzieci i młodzieży.

-      Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne oraz zaburzenia z nimi związane - to osobny, nowy podrozdział w klasyfikacji ICD-11, należą tutaj:
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (kiedyś zaliczane bezpośrednio do rozdziału Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną)
Cielesne zaburzenia dysmorficzne
Węchowe zaburzenia odnoszące
Hipochondria
Zaburzenia związane ze zbieractwem/zbieractwo
Zaburzenia związane z powtarzanymi zachowaniami skoncentrowanymi na ciele

-      Zaburzenia swoiście związane ze stresem (kiedyś odpowiadające pojedynczym kategoriom rozdziału Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną)
Zaburzenia stresowe pourazowe
Złożone zaburzenia stresowe pourazowe
Zaburzenia związane z przedłużającą się żałobą
Zaburzenia adaptacyjne
Reaktywne zaburzenia więzi
Zaburzenia polegające na nadmiernej łatwości nawiązywania stosunków społecznych
 
Kategoria ostrej reakcji na stres (znajduje się w innej podgrupie). Zaburzenia dysocjacyjne to również osobny podrozdział (w ICD-10 odpowiadało pojedynczej podgrupie: Zaburzenia dysocjacyjne).

Jak widzisz rozpoznanie zaburzenia lękowego nie jest rzeczą prostą, często wymaga skomplikowanej diagnozy różnicowej i współpracy różnych specjalistów (psychologa i lekarzy), szczegółowego wywiadu, dodatkowych badań i przede wszystkim cierpliwości. Dlatego, gdy masz wątpliwości co do stanu swojego zdrowia, umów się na konsultacje.

     #ZaburzeniaLękowe, #Lęk, #Objawy, #DiagnozaRóżnicowa, #Nerwica

Opracowała: mgr Klaudia Radecka
·         Krawczyk P., Święcicki Ł. ICD-11 vs. ICD-10 - przegląd aktualizacji i nowości wprowadzonych w najnowszej wersji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób WHO. Psychiatria Polska 2020; 54(1): 7-20