Somatic experiencing 2

  W jaki sposób pomaga Somatic Experiencing?
Somatic Experiencing ma na celu pomóc klientom „ruszyć z miejsca”, w którym mogli „utknąć” w efekcie braku fizycznego odreagowania traumatycznego wydarzenia.

Jak już wiemy, samo wydarzenie (niezależnie jak jest trudne), nie powoduje traumy, powoduje ją przytłaczająca reakcja układu nerwowego na zagrożenie życia. Terapeuta pomaga osobie straumatyzowanej odzyskać dostęp do tego, jak jej ciało zapamiętało to zdarzenie (czyli jak zapisał je układ nerwowy), nie do odtworzenia chronologicznie historii. Dzięki temu można pracować nawet z bardzo wczesnymi traumami, których się nie pamięta lub są wyparte z pamięci operacyjnej mózgu.

Proces terapeutyczny pozwala na powolne rozładowanie energii zamkniętej w ciele. Zwykle przypomina to małe cykle, podczas których dochodzi do aktywacji układu nerwowego i rozładowania napięcia. Dzieje się to poprzez proces obserwacji wewnętrznych odczuć, towarzyszących im emocji, obrazów. Zwykle terapeuta towarzyszy klientowi w tej obserwacji dając mu uwagę, odzwierciedlając i czuwając, aby nie nastąpiło ponowne przytłoczenie bodźcami.

Jest to delikatny, rytmiczny proces, który pozwala zwiększyć pojemność układu nerwowego, zostać w tu i teraz.

Celem  procesu nie jest wymazanie traumatycznego wydarzenia z naszej historii życia, czy zmiana naszych myśli i przekonań na ten temat. Chodzi o odkrycie odczuć będących pod emocjami i naszych nawykowych wzorców zachowań w obliczu tych emocji.

Felt sense jako filar somatic experiencing
Na poziomie biologicznym organizmu nie bierzemy pod uwagę myślenia ani koncepcji lecz instynktowną reakcję na wszystko, co się pojawia. Dlatego tak ważna jest umiejętność dostrojenia się, dostrojenia tego co na zewnątrz z tym co wewnątrz nas.

Traumy nie atakujemy, lecz podchodzimy do niej powoli. Pomaga w tym felt sense czyli obserwacja reakcji z ciała.

Dzięki felt sense doświadczamy pełni reakcji z ciała, jest to doświadczenie fizyczne, które trudno zdefiniować słowami. Łączy ogrom rozproszonych danych i nadaje im znaczenie, np. gdy oglądamy obraz tak naprawdę patrzymy na niezliczoną ilość pikseli, słuchając muzyki nie skupiamy się na poszczególnych nutach lecz na odbieraniu pełni dźwięku.

Zmysły dostarczają tylko części informacji budujących zręby felt sense, inne dane pochodzą z wewnętrznej świadomości ciała. Organizm, aby wyrazić czego doświadcza używa tego, co już zna - gdybyśmy nigdy nie dotknęli czegoś puszystego nie wiedzielibyśmy co oznacza słowo „puszysty” a więc nie użylibyśmy tego słowa do opisania wrażenia. Poza nazwami cech przedmiotów używamy do opisu wrażeń również obrazów, które odczytujemy jako wspomnienie.

Większość z nas ma mało doświadczenia w kierowaniu się świadomością felt sense.

Dodatkowo częścią dynamiki traumy jest to, że odcina nas ona od naszego wewnętrznego doświadczenia (felt sense) po to, aby chronić organizm przed przytłaczającymi, zbyt trudnymi wrażeniami i emocjami. Trauma powoduje utratę kontaktu z ciałem i jego doznaniami, wpływa na odcięcie zmysłów od emocji. Wówczas możemy przeżywać np. jakby głowa była oddzielona od ciała, mieć poczucie izolacji, życia w odrętwieniu i mgle umysłowej albo w nadmiernym pobudzeniu, reaktywności i chaosie.

Dzięki wykorzystaniu felt sense w terapii, mimo, że zachodzi w wyobraźni, przeżycia są pod każdym względem realne - mentalnie, fizjologicznie i duchowo. Felt sense to narzędzie używane do kontaktu z potężnymi siłami uwięzionymi w objawach traumy i powolnego mobilizowania tych sił.

Inne filary Somatic Experiencing
Oprócz felt sense pacjenci w ramach terapii rozwijają też odporność psychiczną (rezyliencję) oraz umiejętność pomieszczania (kontenerowania) pojawiającej się w ciele energii. Cały ten proces przywraca odczuwanie radości i przyjemności związanej z byciem w ruchu, w przepływie, w rytmiczności życia. Celem jest również przywracanie wewnętrznej stabilności.

Przerwanie błędnego koła traumy i przywrócenie przepływu energii biologicznej odbywa się w procesie zwanym przez Levine'a transformacją i renegocjacją.

I właśnie elementem renegocjacji traumy jest wzrastająca rezyliencja pacjenta. Oznacza ona umiejętność elastycznego dostosowywania się do zmian, wzrastającą ciekawość siebie i innych, kreatywność i zdolności adaptacyjne. Rezyliencja, czyli sprężystość pozwala nam być jak drzewo, które poddaje się podmuchom wiatru zamiast się złamać.

W procesie wychodzenia z traumy ważne jest także przywrócenie zdrowej agresywności - zdolności do bycia pełnym wigoru i energii przy użyciu instynktów i siły. Uzdrawiające jest to, że sami możemy wybierać kierunek używania energii jaką mamy. Jak już uzyskamy możliwość do poradzenia sobie z zagrożeniem oraz nabędziemy zdolność do ustalenia swojej pozycji względem okoliczności i środowiska renegocjacja traumy zostanie zakończona.

Aby poradzić sobie z traumą często niezbędna jest psychoterapia, która pomoże między innymi odblokować doświadczenia urazowe tak, aby układ nerwowy mógł je przetworzyć na nowo.

#SomaticExperiencing, #FeltSense, #Trauma, #Rezyliencja, #OdpornośćPsychiczna, #WewnętrznaStabilność, #Pomieszczanie

Opracowała: mgr Klaudia Radecka
•     Levine P.A., Frederick A. (2012). Obudźcie tygrysa. Leczenie traumy. Warszawa: Wyd. Czarna Owca